پورتال (Portal) چیست؟ آشنایی با 6 مدل مختلف آن
پورتال به دسته‌ای از وب‌سایت‌های سازمانی گفته می‌شود که همانند گذشته وظیفه درج خبر یا اطلاع رسانی را بر عهد ندارند، بلکه بسیاری از خدمات مانند سامانه‌های اطلاع رسانی و ارتباطی، ارائه انواع اطلاعات، سرویس‌های خدماتی آنلاین، چگونگی مدیریت کاربران و تمامی خدماتی که یک سازمان یا نهاد نیاز دارد از طریق Portal انجام می‌شود تا بتواند به خوبی خدمات خود را به صورت آنلاین به کاربران ارائه داد.
چگونگی پیشرفت پورتال از ابتدا تا به امروز
با پیشرفت تکنولوژی سیستم‌های نرم‌افزاری با تغییرات زیادی همراه شدند و برای استفاده کردن از یک برنامه در کامپیوتر دیگر نیاز نیست تا برنامه قبلی بسته شود، با توجه به این موضوع پورتال کار خودش را شروع کرد و پا به عرصه اطلاعات و فناوری گذاشت و نسل‌های زیادی از آن ارائه شد که هر نسل از Portal از نسل قبلی آن پیشرفته تر بوده است.
نسل‌های مختلف پورتال
در ادامه با سه نسل از Portal شما را بیشتر آشنا خواهیم کرد:
۱_ پورتال نسل اول
در نسل اول از Portal خدماتی که به کاربران ارائه می‌شد محدود بود و فقط شامل خوراک، محتوا و مستندات بود، به عنوان مثال سایت‌هایی مانند yahoo و Excite قادر بودند فقط به کاربرانشان اطلاعاتی در مورد شرکت و یا سازمان خودشان ارائه دهند، این اطلاعات شامل اطلاعات مربوط به کارمندان، شرایط استخدام، سیاست‌های اعلام شده شرکت، مستندات رسمی و اخبار شرکت بوده و نسل اول پورتال امکان رساندن اطلاعات کامل به کاربران را نداشتند.
۲_ پورتال نسل دوم
در پورتال‌های نسل دوم این امکان برای تیم‌های کاری در ادارت فراهم گردید تا وظایفشان را به خوبی انجام دهند، تمایزی که نسل دوم Portal با نسل اول آن دارد این است که امکان همکاری کاربران در محیط Portal نسل دوم وجود دارد. با توجه به امکاناتی در این Portal وجود دارد همکاران قادر هستند تا با استفاده از این امکانات به یکدیگر ایمیل داده و قرار ملاقات تنظیم کنند. این امکانات شامل سازماندهی و مدیریت اطلاعات، سرویس‌های همکاری و سرویس‌های مدیریت محتوا می‌باشد.
۳_ پورتال نسل سوم
این نسل از پورتال‌ها یک نقطه اتصال را در میان مشتریان، تولید کنندگان، عرضه کنندگان و کارمندان ایجاد کرد تا امکان ارتباط با یکدیگر را داشته باشند و بتوانند به راحتی به تمامی تجهیزات و امکاناتی که از جانب Portal عرضه می‌گردد به خوبی دسترسی داشته باشند. هدف از به وجود آمدن نسل سوم Portal به وجود آمدن یک فضای مجازی به منظور تجارت الکترونیک بوده است.
از ویژگی‌های مهمی نسل سوم Portal این است به صورت اتوماتیک و با توجه به نقش و وظیفه‌ای که هر کاربر دارد هدفمند باشد و تمامی ویژگی‌هایی را که کاربر دارد ارائه خواهد داد، در واقع با توجه به نقشی که هر کاربر دارد امکانات و نحوه نمایش اطلاعات برای آنها با یکدیگر فرق دارد.
انواع Portal
با ما همراه باشید تا در ادامه به برسی انواع پورتال‌ها بپردازیم:
۱_ knowledge Portals (پورتال‌های علمی)
پورتال‌های علمی زمانی که کاربران نیاز دارند تا تبادل اطلاعات را در حوزه‌های گوناگونی در میان خودشان استفاده کنند، کاربرد دارد. در واقع این نوع از Portal به افراد اجازه می‌دهد تا در انجام دادن یک پروژه مشترک با یکدیگر همفکری داشته باشند.
۲_ Corporate Portal (پورتال‌های شرکتی)
این نوع از Portal به گونه‌ای طراحی شده که فقط یک شرکت خاص مجوزه استفاده از آن را دارد و فقط کارمندان آن شرکت می‌توانند از آن استفاده کنند . www.canon.com را باید یک نمونه از این پورتال‌ها دانست که در زمینه شرکتی فعالیت دارد.
۳_ City Portal (پورتال‌های شهری)
اطلاعات مختص به یک شهر در Portal شهری قرار می‌گیرد و این نوع پورتال برای یک شهر طراحی می‌شوند. یکی از پورتال‌هایی که در زمینه شهری فعالیت دارد www.tehran.ir می‌باشد.
۴_ Specialized Portals (پورتال‌های تخصصی)
برای انجام دادن کارهای خاص و ویژه از پورتال‌های تخصصی استفاده می‌شود. www.tosinso.com یک Portal است که در زمینه تخصصی فناوری اطلاعات مشغول به فعالیت می‌باشد.
۵_ Enterprise Portal (پورتال‌های سرمایه گذاری)
این نوع از Portal همانگونه که از اسمش پیدا است برای سرمایه گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
۶_ Commerce Portal (پورتال‌های تجاری)
به پورتال‌هایی گفته می‌شود که فعالیت آنها در زمینه تجارت الکترونیک است، نمونه بارز آن google shop است که در این عرصه مشغول به فعالیت می‌باشد.
پورتال‌ها چه سرویس‌هایی را به کاربران و مدیران ارائه می‌دهند
1- امکان نظر سنجی در میان کاربران
2- برگزاری کنفرانس‌های الکترونیکی
3- امکان در اختیار داشتن اخبار روز
4- عضویت در Portal
5- امکان مدیریت کردن محتوا
6- ارائه دادن فرم الکترونیک
7- جستجو
8- انجام دادن پرداخت‌های اینترنتی
یک پورتال ارزشمند باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد
- راحتی دسترسی به اطلاعات و در اختیار داشتن اطلاعات
- دسته‌بندی کردن مطالب و محتواها
- ارائه ابزارهای مفید و ارزشمند به کاربران برای تهیه کردن مطالب و محتوای مناسب
- دارای امنیت بالا و مناسب
- امکان ذخیره‌سازی و سفارشی کردن اطلاعات و سفارشی کردن آنها در فضای Portal
- قابلیت دسترسی سریع و به موقع به اطلاعات موجود برای کاربران
- امکان مدیریت کردن مطالب و محتواها به صورت هدفمند
- وقتی که کاربران به سیستم وارد می‌شوند باید به تمامی سرویس‌ها دسترسی داشته باشند
- یک Portal ارزشمند باید قابلیت پشتیبانی از زبان‌های زیادی را داشته باشد
- Portal باید قابلیت ارائه تمامی سرویس‌های اینترنتی که در بستر وب وجود دارد را داشته باشد
سخن پایانی
یک پورتال اصولی و استاندارد مانند یک کامپیوتر خانگی می‌تواند اطلاعات زیادی را به صورت سازگار و مناسبی در اختیار کاربران قرار دهد و در بر گیرنده یک صفحه مشخصی است و زمانی که کاربران قرار است به وب متصل شوند، می توانند Portal را مشاهد کنند. Portal این قابلیت را دارد تا از طریق دستگاا‌های زیادی مانند موبایل و کامپیوتر که قابلت دسترسی به شبکه وب را دارند به خوبی اجرا شود.
